ทำความรู้จัก Antigen Test Kit ชุดตรวจหาเชื้อโควิด-19 เบื้องต้น

ตามที่เว็บไซต์ราชกิจจานุเบกษา ได้แจ้งประกาศจากกระทรวงสาธารณสุข ลงวันที่ 12 กรกฎาคม 2564 เรื่อง ชุดตรวจและน้ำยาที่เกี่ยวข้องกับการวินิจฉัยการติดเชื้อ SARS-CoV-2 (เชื้อก่อโรค COVID-19) แบบตรวจหาแอนติเจนด้วยตนเอง (COVID-19 Antigen test self-test kits) พ.ศ. 2564 โดยมีรายละเอียดดังนี้

"เพื่อให้มีการเข้าถึงการตรวจคัดกรองที่เกี่ยวข้องกับการวินิจฉัยการติดเชื้อ SARS-CoV-2 (เชื้อก่อโรค COVID-19) ด้วยตนเอง อันจะทำให้ประชาชนได้รับทราบสถานการณ์โรคโควิด-19 ของตนเองตั้งแต่ระยะเริ่มแรก นำไปสู่กระบวนการตรวจวินิจฉัย ยืนยัน รักษาและป้องกันที่เหมาะสมโดยเร็ว ป้องกันการถ่ายทอดเชื้อให้บุคคลอื่นและลดการติดเชื้อก่อโรค COVID-19 รายใหม่ รวมถึงได้รับบริการดูแลรักษาอย่างต่อเนื่องในช่วงเวลาที่เหมาะสม ซึ่งเป็นมาตรการหนึ่งที่สำคัญและนำไปสู่การควบคุมการระบาดของเชื้อก่อโรค COVID-19 ได้"

โดยประชาชนทั่วไปสามารถหาซื้อ Antigen test kit ได้ ตามสถานที่ดังนี้

-สถานพยาบาลของรัฐ โรงพยาบาลทั่วไป โรงพยาบาลเฉพาะทาง คลินิกเวชกรรม คลินิกเฉพาะทางด้านเวชกรรม คลินิกเทคนิคการแพทย์หรือสหคลินิกที่จัดให้มีการประกอบวิชาชีพ เวชกรรมหรือเทคนิคการแพทย์ ตามกฎหมายว่าด้วยสถานพยาบาล 

-หน่วยงานของรัฐ เพื่อส่งต่อให้กับสถานพยาบาลของรัฐ และผู้ประกอบวิชาชีพ ทางการแพทย์และสาธารณสุขในภาครัฐ 

-สถานที่ขายยาแผนปัจจุบัน ตามกฎหมายว่าด้วยยา เพื่อส่งต่อให้กับผู้ประกอบ วิชาชีพเภสัชกรรมซึ่งมีหน้าท่ีปฏิบัติการในสถานที่ขายยาแผนปัจจุบันดังกล่าว ทั้งนี้ ไม่รวมถึงสถานที่ ขายส่งยาแผนปัจจุบัน และสถานที่ขายยาแผนปัจจุบันเฉพาะยาบรรจุเสร็จที่ไม่ใช่ยาอันตราย หรือยาควบคุมพิเศษ 

-สถานที่หรือช่องทางอื่นที่เลขาธิการคณะกรรมการอาหารและยาประกาศกำหนด

Antigen Test Kit (AIK) หรือ Rapid Antigen Test  คือ การตรวจหาเชื้อโควิด-19 ด้วยวิธีการเก็บสารคัดหลั่งทางเดินหายใจส่วนบน ทางจมูก กระพุ้งแก้ม ลำคอ น้ำลาย (Swab) โดยใช้การอ่านสีบน Strip Test ใช้เวลา 15 – 20 นาที ต่อ 1 ตัวอย่าง 

โดยมีข้อแนะนำจากกรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ว่า Antigen Test Kit เหมาะกับผู้ที่สงสัยติดเชื้อแต่ยังไม่แสดงอาการ (กรณีมีอาการแล้วแนะนำให้ตรวจแบบ Real-time PCR) และ หากทำการตรวจหลังได้รับเชื้อมาแล้วประมาณ 5 – 14 วัน จะให้ผลที่มีความแม่นยำ ทั้งนี้ Antigen Test Kit  ถูกนำมาใช้เป็นแนวทางลดความแออัดของจุดตรวจในพื้นที่ กทม. และปริมณฑล และ ใช้เพื่อการคัดกรองเบื้องต้นเท่านั้น และ ควรได้รับการตรวจแบ RT-PCR ยังสถานพยาบาลเพื่อเป็นการยืนยันผลอีกครั้ง

ขั้นตอนการใช้งาน

1. ศึกษาคู่มือการใช้งาน
2. เตรียมถังขยะติดเชื้อสำหรับทิ้งอุปกรณ์หลังทำการตรวจเสร็จ
3. นำน้ำยาเทลงในหลอดตัวอย่าง (เทให้ถึงบริเวณที่ขอบกำหนด)
4. นำก้าน Swab แหย่เข้าไปทางจมูก
5. หมุนก้าน Swab 3-4ครั้ง ค้างไว้ 3 วินาที
6. นำก้าน Swab มาใส่หลอดหมุนวนในน้ำยาประมาณ 5 ครั้ง
7. นำหลอดมาดูดน้ำยาและหยดลงในช่องประมาณ 2-3 หยด

การอ่านค่าหลังทำการตรวจ

-บนตลับทดสอบจะมีแถบสีปรากฏขึ้นมาตรงตำแหน่งควบคุม (C) และทดสอบ (T)

-หากผลเป็นลบ (Negative): แถบสีปรากฏเฉพาะตำแหน่ง C

-หากผลเป็นบวก (Positive): แถบสีปรากฏทั้งตำแหน่ง C และ T = 2 ขีด

-หากไม่สามารถแปลผลได้ หากไม่มีแถบสีปรากฏตรงตำแหน่ง C

ทั้งนี้ควรถ่ายรูปผลการทดสอบ พร้อมกับการระบุตัวตนบนตัวอย่าง และวันที่ทดสอบด้วย

ผลการตรวจเป็นบวก

1. แจ้งหน่วยบริการใกล้บ้านที่ติดต่อได้
2. แยกกักตัวเองจากผู้อื่น เพื่อลดการแพร่เชื้อ โดยปฏิบัติ ดังนี้

      -แยกห้องน้ำ ของใช้ส่วนตัว

      -หลีกเลี่ยงการสัมผัสสัตว์เลี้ยง

      -สวมหน้ากากอนามัยตลอดเวลา

      -สังเกตอาการตนเอง วัดอุณหภูมิประจำ ถ้ามีอาการหายใจลำบาก ควรติดต่อขอรับเข้ารับการรักษา

      -แจ้งผู้ใกล้ชิดกับตนเอง ให้ทราบความเสี่ยงจากการสัมผัส และควรได้รับการทดสอบการติดเชื้อต่อไป

ผลการตรวจเป็นลบ

1. หากเป็นผู้มีความเสี่ยงสูง อาจอยู่ในระยะฟักตัว ควรทำการแยกตัว และทดสอบซ้ำอีกครั้งภายหลัง 3-5 วัน
2. หากปรากฏอาการของโควิด ควรทำการทดสอบซ้ำอีกทีและถ้ามีประวัติเสี่ยง สัมผัส ควรแยกกักตัวเพื่อป้องกันการแพร่เชื้อไว้ก่อน

ทั้งนี้การตรวจแบบ Antigen Test Kit เมื่อตรวจแล้วได้ผลเป็นลบ ก็ไม่ได้แปลว่า “ไม่ติดเชื้อ” เพราะเชื้ออาจจะยังมีน้อย หรือ ตรวจไม่เจอด้วยการตรวจวิธีนี้ ส่วนคนที่ตรวจแล้วเจอเชื้อ ต้องถูกคอนเฟิร์มด้วยการตรวจแบบ RT-PCR ที่เป็นมาตรฐานอีกครั้งหนึ่ง เป็นการยืนยันเพื่อเข้าสู่กระบวนการรักษาต่อไป