วัคซีนไข้หวัดใหญ่ 3 สายพันธุ์ VS 4 สายพันธุ์

ไข้หวัดใหญ่เป็นโรคติดเชื้อทางเดินหายใจที่สามารถแพร่ระบาดได้ตลอดทั้งปี และมีแนวโน้มก่อให้เกิดอาการรุนแรง โดยเฉพาะในกลุ่มเสี่ยง เช่น ผู้สูงอายุ ผู้ป่วยโรคเรื้อรัง และหญิงตั้งครรภ์ การฉีดวัคซีนไข้หวัดใหญ่เป็นหนึ่งในวิธีป้องกันโรคที่ดีที่สุด และเป็นมาตรการสำคัญที่องค์การอนามัยโลก (WHO) และกระทรวงสาธารณสุขแนะนำให้ทำเป็นประจำทุกปี

ในปี 2025 นี้ มีความเปลี่ยนแปลงสำคัญที่ควรรู้ นั่นคือการกลับมาของวัคซีนไข้หวัดใหญ่ ชนิด 3 สายพันธุ์ (Trivalent) ควบคู่กับวัคซีน ชนิด 4 สายพันธุ์ (Quadrivalent) ที่ใช้กันอย่างแพร่หลายในช่วงหลายปีที่ผ่านมา แล้ววัคซีนทั้ง 2 แบบต่างกันอย่างไร?

วัคซีนไข้หวัดใหญ่มี 2 ชนิด คือ 

1. วัคซีนไข้หวัดใหญ่ชนิด 3 สายพันธุ์ (Trivalent) ครอบคลุมเชื้อไวรัส 3 สายพันธุ์ ได้แก่

• Influenza A (H1N1) : A/Victoria/4897/2022 (H1N1) pdm09-like virus
• Influenza A (H3N2) : A/Croatia/10136RV/2023 (H3N2)-like virus
• Influenza B (Victoria lineage) : B/Austria/1359417/2021 (B/Victoria lineage)-like virus

ไม่มีสายพันธุ์ B/Yamagata เนื่องจาก WHO ได้แสดงความเห็นว่าเนื่องจากไม่พบการระบาดของไวรัสไข้หวัดใหญ่สายพันธุ์ B/Yamagata มานานกว่า 4 ปี

2. วัคซีนไข้หวัดใหญ่ชนิด 4 สายพันธุ์ (Quadrivalent) ครอบคลุมไวรัส 4 สายพันธุ์ ได้แก่

• Influenza A (H1N1) : A/Victoria/4897/2022 (H1N1) pdm09-like virus
• Influenza A (H3N2) : A/Thailand/8/2022 (H3N2)-like virus
• -nfluenza B (Victoria lineage) : B/Austria/1359417/2021 (B/Victoria lineage)-like virus
• Influenza B (Yamagata lineage) : B/Phuket/3073/2013 (B/Yamagata lineage) like virus

สายพันธุ์ที่แตกต่างกันระหว่างวัคซีนชนิด 3 สายพันธุ์ และ 4 สายพันธุ์ คือ B/Yamagata ซึ่งในชนิด 4 สายพันธุ์ยังคงมีอยู่

แล้วควรเลือกฉีดแบบไหนในปี 2025

• จากการเฝ้าระวังของกรมควบคุมโรค (ประเทศไทย) ตั้งแต่ 1 ม.ค. - 10 พ.ค. 2568 พบว่า สายพันธุ์ที่ระบาดมากที่สุดในไทยตอนนี้คือ Influenza A/H1N1 (2009)

ซึ่งวัคซีนทั้ง 3 และ 4 สายพันธุ์สามารถป้องกันได้

• องค์การอนามัยโลก (WHO) แนะนำให้เริ่มผลิตวัคซีน 3 สายพันธุ์อีกครั้ง เนื่องจากไม่พบการระบาดของไวรัสไข้หวัดใหญ่สายพันธุ์ B/Yamagata ตั้งแต่มีนาคม ปี 2020