รู้จักโรคซีสต์ ที่มักพบในผู้หญิง
โรคซีสต์เป็นภาวะที่เกิดขึ้นได้บ่อยในผู้หญิง โดยเฉพาะในวัยเจริญพันธุ์ ซึ่งซีสต์คือถุงน้ำหรือก้อนเนื้อที่เกิดขึ้นบริเวณรังไข่ เต้านม หรืออวัยวะอื่นๆ ภายในร่างกาย แม้ว่าซีสต์ส่วนใหญ่จะไม่ก่อให้เกิดอันตรายและหากมีขนาดไม่ใหญ่มากสามารถยุบหายไปได้เอง แต่ถ้าไม่แน่ใจว่าก้อนซีสต์ที่เป็นอยู่เล็กหรือใหญ่ แต่รู้สึกถึงอาการปวด และรบกวนการใช้ชีวิตประจำวัน ควรรีบพบแพทย์ทันที
ซีสต์คืออะไร
ซีสต์เป็นถุงน้ำที่เกิดขึ้นในเนื้อเยื่อหรืออวัยวะของร่างกาย โดนมักพบได้ในหลายจุด เช่น เต้านม รังไข่ หรืออวัยวะอื่นๆ ซีสต์ส่วนใหญ่ไม่เป็นอันตรายและมักจะหายไปได้เอง แต่หากซีสต์มีขนาดใหญ่อาจต้องได้รับการรักษาเพิ่มเติม
ชนิดของซีสต์ที่พบบ่อย
- ซีสต์เต้านม หรือถุงน้ำในเต้านม ซีสต์เต้านมเกิดจากการสะสมของของเหลวภายในเนื้อเยื่อเต้านม มักเป็นชนิดที่เรียกว่า "Simple Cyst" ซึ่งส่วนใหญ่ไม่เปลี่ยนเป็นเนื้อร้ายและไม่ก่อให้เกิดอันตราย หากไม่มีอาการเจ็บหรือก้อนซีสต์มีขนาดเล็ก แพทย์อาจแนะนำให้เฝ้าระวังแทนการรักษา แต่หากมีอาการเจ็บปวด หรือมีขนาดใหญ่ขึ้นแพทย์อาจพิจารณาทำการผ่าตัด
- ซีสต์รังไข่ หรือถุงน้ำรังไข่ เกิดจากการสะสมของของเหลวในถุงน้ำที่รังไข่ ส่วนใหญ่ไม่มีอาการและสามารถหายไปเอง แต่หากซีสต์มีขนาดใหญ่หรือทำให้เกิดอาการผิดปกติ ควรพบแพทย์เพื่อตรวจรักษา
สาเหตุของการซีสต์รังไข่
- การตกไข่ ซีสต์ชนิดนี้เกิดขึ้นตามธรรมชาติในระหว่างรอบเดือนเมื่อรังไข่ปล่อยไข่ออกมา ถุงน้ำที่เหลืออยู่ในรังไข่สามารถกลายเป็นซีสต์ได้ ซึ่งมักจะหายไปเองในระยะเวลา 2-3 รอบเดือน
- ช็อกโลแลตซีสต์ ซีสต์ชนิดนี้เกิดจากภาวะเยื่อบุโพรงมุดลูกเจริญผิดที่ และมีเลือดค้างอยู่ภายในถุงทำให้มีลักษณะเป็นสีน้ำตาลเหมือนช็อกโกแลต
- ซีสต์เนื้องอก เป็นซีสต์ที่เกิดจากเนื้อเยื่ออื่นๆ ที่เติบโตผิดที่ในรังไข่ ซึ่งอาจประกอบด้วยไขมัน ขน กระดูก หรือฟัน
อาการที่ควรสังเกต
- รู้สึกเจ็บหรือไม่สบายตรงบริเวณที่มีซีสต์
- ขนาดของซีสต์มีการเปลี่ยนแปลง
- ประจำเดือนผิดปกติ
- ปวดท้องหรือปวดหลังช่วงล่าง
วิธีการรับมือและดูแลตัวเอง
- ตรวจร่างกายประจำปี การตรวจสุขภาพโดยเฉพาะการตรวจคัดกรองเต้านมและอัลตราซาวด์รังไข่เป็นประจำ จะช่วยให้สามารถตรวจพบซีสต์ได้ตั้งแต่เนิ่นๆ
- สังเกตอาการของตัวเอง หากรู้สึกถึงการเปลี่ยนแปลงที่ผิดปกติในร่างกาย เช่น มีก้อนเนื้อที่เต้านมหรือปวดท้องผิดปกติ ควรปรึกษาแพทย์
- การรักษา ส่วนใหญ่ซีสต์จะหายไปได้เอง แต่ในกรณีที่ซีสต์ใหญ่หรือก่อให้เกิดอาการอื่นๆ ตามมา แพทย์อาจพิจารณาทำการผ่าตัด หรือใช้วิธีการรักษาอื่นๆ
โรคซีสต์แม้จะฟังดูน่ากังวล แต่ส่วนใหญ่แล้วซีสต์ที่พบในผู้หญิงมักจะเป็นอันตราย อย่างไรก็ตามการดูแลสุขภาพด้วยการตรวจร่างกายเป็นประจำและสังเกตอาการผิดปกติเป็นสิ่งสำคัญที่จะช่วยป้องกันโรคนี้ไม่ให้ส่งผลกระทบต่อสุขภาพในระยะยาว หากพบอาการผิดปกติควรปรึกษาแพทย์ทันทีเพื่อรับการวินิจฉัยและรับการรักษาอย่างเหมาะสม
