ทำไมต้อง...ตรวจสุขภาพทุกปี

การดูแลสุขภาพและรักษาสุขภาพเป็นเรื่องสำคัญมากสำหรับทุกคน เนื่องจากร่างกายและอวัยวะต่างๆ ของเราทำงานอยู่ตลอดเวลา และเมื่ออายุมากขึ้นร่างกายย่อมมีการเสื่อมสภาพหรือบกพร่องไปตามกาลเวลา

ซึ่งการตรวจสุขภาพมีความสำคัญและมีประโยชน์มาก ทำให้เราทราบถึงภาวะของสุขภาพตัวเองว่าสมบูรณ์เพียงใด มีสิ่งไหนผิดปกติจะได้รีบแก้ไข และป้องกันความรุนแรงที่จะเกิดขึ้นได้

ทำไมต้องตรวจสุขภาพประจำปี

ปกติเราทุกคนควรได้รับการตรวจสุขภาพอย่างน้อยปีละครั้งหากไม่มีอาการเจ็บป่วยใดๆ เพราะปัจจุบันนี้ปัจจัยภายนอกต่างๆ ส่งผลกระทบต่อสุขภาพของเราเช่น มลภาวะฝุ่น PM 2.5 ควันพิษจากท่อไอเสีย สารเคมีและสารก่อมะเร็งที่ตกค้างในผักและผลไม้ โรคระบาด เช่น โรคไข้หวัดใหญ่ โรคโควิด-19 และปัจจัยเสี่ยงต่อการเกิดโรคต่างๆ เช่น โรคที่ถ่ายทอดทางพันธุกรรม 

ผู้ที่ควรได้รับการตรวจสุขภาพ

• ผู้ที่มีอายุ 20 ปีขึ้นไป ควรตรวจคัดกรองขั้นพื้นฐาน โดยผู้ชายควรตรวจหามะเร็งต่อมลูกหมากเพิ่มเติม เช่นเดียวกับผู้หญิงที่ควรตรวจหาความเสี่ยงมะเร็งเต้านม มะเร็งปากมดลูก และมะเร็งรังไข่
• ผู้ที่มีประวัติครอบครัวเคยเป็นโรคต่างๆ เนื่องจากโรคบางโรคสามารถสืบทอดจากกรรมพันธุ์ เช่น หัวใจ ความดันโลหิตสูง เกาต์ มะเร็ง
• ผู้ที่อยู่ในกลุ่มเสี่ยง เช่น ผู้ที่สัมผัสสารเคมีเป็นประจำ ผู้ที่ทำงานในสภาพแวดล้อมเป็นพิษ

การตรวจสุขภาพควรตรวจอะไรบ้าง

สำหรับโปรแกรมตรวจสุขภาพประจำปีของบุคคลทั่วไปจะมีการตรวจวัดความดันโลหิต ตรวจความสมบูรณ์ของเม็ดเลือด ระดับน้ำตาลในเลือด ระดับไขมันในเลือด เพื่อดูแนวโน้มการเกิดโรคหัวใจ นอกจากนี้ยังตรวจหาภาวะความดันโลหิตสูง เนื่องจากมีผลต่อการเกิดอัมพฤกษ์อัมพาตในอนาคต ตรวจค่าตับ ค่าไต ตรวจระดับกรดยูริคเพื่อตรวจหาโอกาสเกิดโรคไขข้ออักเสบ โดยการตรวจขั้นพื้นฐานเหล่านี้ตรวจเพื่อค้นหาความผิดปกติและหากตรวจพบความเสี่ยงการเกิดโรคในอนาคตจะให้คำแนะนำเพื่อเป็นแนวทางในการปฏิบัติตนต่อไป 

การเตรียมตัวก่อนตรวจสุขภาพประจำปี

• ควรนอนหลับพักผ่อนให้เพียงพออย่างน้อย 6 ชั่วโมง หากอดนอนจะทำให้ผลการตรวจผิดปกติได้ โดยเฉพาะค่าความดันโลหิต การเต้นของหัวใจ และอุณหูมิของร่างกาย
• กรุณางดอาหารและเครื่องดื่ม อย่างน้อย 8-10 ชั่วโมงก่อนตรวจ
• กรุณางดแอลกอฮอล์อย่างน้อย 24 ชั่วโมงก่อนตรวจสุขภาพ เนื่องจากแอลกอฮอล์อาจมีผลต่อการตรวจสุขภาพบางอย่าง หากดื่มไปแล้วควรแจ้งแพทย์หรือพยาบาลให้ทราบก่อนตรวจ
• หากกำลังรับประทานยาเพื่อควบคุมความดันโลหิต สามารถรับประทานต่อไปตามที่แพทย์แนะนำ
• หากมีโรคประจำตัวหรือประวัติสุขภาพอื่นๆ กรุณานำผลการตรวจหรือรายงานจากแพทย์มาเพื่อประกอบการวินิจฉัย
• สำหรับสุภาพสตรีไม่ควรอยู่ในช่วงก่อนและหลังมีประจำเดือน 7 วัน หากมีประจำเดือนให้งดตรวจปัสสาวะ เพราะเลือดจะปนเปื้อนในปัสสาวะ มีผลต่อการแปลผลการตรวจ
• การตรวจคัดกรองมะเร็งเต้านมด้วยการเอกซเรย์เต้านม (Mammogram) หลีกเลี่ยงการตรวจในช่วงมีประจำเดือน ซึ่งเต้านมมีความคัดตึงควรตรวจหลังมีประจำเดือน

ประโยชน์ของการตรวจสุขภาพ

• หากตรวจพบความเสี่ยงหรือมีแนวโน้มในการเกิดโรคในอนาคตจะทำให้สามารถเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมการใช้ชีวิตต่างๆ ได้ทันเวลา
• ลดภาวะลุกลาม ทำให้การรักษามีแนวโน้มที่จะประสบความสำเร็จสูง
• ลดการเกิดภาวะแทรกซ้อนที่อาจทำให้เกิดโรคอื่นๆ ตามมา
• ลดความสูญเสีย เนื่องจากได้รับการรักษาแต่เนิ่นๆ

การตรวจสุขภาพประจำปีไม่ได้เป็นเพียงการตรวจหาโรคร้ายที่ซ่อนอยู่ในร่างกายเท่านั้น แต่ยังเป็นแนวทางการเรียนรู้ร่างกายของตัวเอง เราจะทำให้เห็นจุดที่อาจจะบกพร่องในอนาคต หรือจุดที่อาจมีความเสี่ยงต่อการเกิดโรคหากไม่ได้รับการแก้ไข ดังนั้นการตรวจสุขภาพประจำปีถือเป็นการวางแผนสุขภาพในอนาคต หากพบเจอความเสี่ยง สามารถรับคำแนะนำจากแพทย์ในการป้องกัน ดูแลและช่วยให้ร่างกายแข็งแรงเพิ่มขึ้นได้